Liselere Geçiş Sistemi, Türkiye'de ortaokuldan liseye geçiş yapan öğrencilerin başarılarını değerlendiren önemli bir sınav sistemidir. LGS, öğrencilerin akademik yeteneklerini ölçerek, liselere yerleştirilmelerinde kullanılan puanları belirler. LGS puan hesaplama, sınavın belirleyici unsurlarından biridir ve öğrencilerin liseye yerleştirilmesinde kritik bir rol oynar.
Liselere Geçiş Sistemi (LGS), Milli Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen ve 8. sınıf öğrencilerinin liselere yerleştirilmesinde kullanılan merkezi bir sınav sistemidir. LGS, öğrencilere sayısal ve sözel alanlarda çoktan seçmeli sorular yöneltir. Sınav, iki oturum halinde gerçekleştirilir ve Türkçe, matematik, fen bilimleri, inkılap tarihi ve Atatürkçülük, din kültürü ve ahlak bilgisi ile yabancı dil derslerini kapsar.
LGS hesaplama, öğrencilerin sınavda gösterdikleri performansa göre yapılan bir dizi işlemi içerir. Puan hesaplama sürecinde, her dersin ayrı ayrı değerlendirilmesi ve sonrasında toplam puanın belirlenmesi için izlenen adımlar şunlardır:
Ham Puanların Hesaplanması: Her ders için doğru ve yanlış cevapların sayısı belirlenir. Her doğru cevap 1 puan kazandırırken, her yanlış cevap 0.25 puan kaybettirir. Yanlış cevaplar doğru cevapları götürür, bu nedenle ham puan şu şekilde hesaplanır:
Ham Puan = Doğru Sayısı - (Yanlış Sayısı x 0.25)
Standart Puanların Hesaplanması: Ham puanlar, öğrencilerin performansını daha objektif bir şekilde değerlendirmek için standart puanlara dönüştürülür. Bu işlem, tüm öğrencilerin performansına göre yapılan bir normalizasyon sürecidir.
Ağırlıklı Standart Puanların Hesaplanması: Her dersin farklı katsayıları bulunur. Ağırlıklı standart puan, standart puanın dersin katsayısı ile çarpılmasıyla elde edilir. Katsayılar, genellikle şu şekildedir:
Ağırlıklı standart puan hesaplama formülü:
Ağırlıklı Standart Puan = Standart Puan x Katsayı
Toplam Puanın Hesaplanması: Her dersin ağırlıklı standart puanı toplanarak öğrencinin toplam LGS puanı hesaplanır. Toplam puan, öğrencinin tüm derslerdeki performansını yansıtır.
Toplam LGS Puanı = (Türkçe ASP + Matematik ASP + Fen Bilimleri ASP + İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ASP + Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ASP + Yabancı Dil ASP)
Yerleştirme Puanının Hesaplanması: Öğrencinin toplam LGS puanı, ortaokul başarı puanı (OBP) ile birleştirilerek yerleştirme puanı hesaplanır. OBP, öğrencinin 6., 7. ve 8. sınıf notlarının ortalamasıdır ve belirli bir katsayı ile çarpılarak LGS puanına eklenir.
Yerleştirme Puanı = Toplam LGS Puanı + (OBP x Katsayı)
Bir öğrenci için LGS puan hesaplama örneği yapalım. Farz edelim ki öğrenci şu puanları aldı:
Türkçe: 15 doğru, 5 yanlış
Öncelikle ham puanları hesaplayalım:
Türkçe Ham Puan: 15 - (5 x 0.25) = 13.75
Matematik Ham Puan: 10 - (10 x 0.25) = 7.5
Fen Bilimleri Ham Puan: 12 - (8 x 0.25) = 10
İnkılap Tarihi Ham Puan: 8 - (2 x 0.25) = 7.5
Din Kültürü Ham Puan: 7 - (3 x 0.25) = 6.25
Yabancı Dil Ham Puan: 6 - (4 x 0.25) = 5
Sonra, standart puanlara ve ağırlıklı standart puanlara dönüştürülür (standart puanlar örneklendirilmiştir):
Türkçe ASP: 13.75 x 4 = 55
Matematik ASP: 7.5 x 4 = 30
Fen Bilimleri ASP: 10 x 4 = 40
İnkılap Tarihi ASP: 7.5 x 1 = 7.5
Din Kültürü ASP: 6.25 x 1 = 6.25
Yabancı Dil ASP: 5 x 1 = 5
Toplam LGS Puanı = 55 + 30 + 40 + 7.5 + 6.25 + 5 = 143.75